Συχνές Ερωτήσεις

Οι ορμόνες του θυρεοειδούς αλληλοεπιδρούν με τις αναπαραγωγικές σας ορμόνες, τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη, με σκοπό τη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας των ωοθηκών και την ωρίμανση του ωαρίου (ωοκύτταρο).1 Αν ο θυρεοειδής αδένας σας απελευθερώνει πάρα πολλές (υπερθυρεοειδισμός) ή πολύ λίγες (υποθυρεοειδισμός) θυρεοειδικές ορμόνες, τότε είναι δυνατόν να επηρεαστεί αρνητικά η ισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών5 με επακόλουθα προβλήματα γονιμότητας που σχετίζονται με τον θυρεοειδή όπως διαταραχές ωορρηξίας, ακανόνιστες περίοδοι και πρόβλημα να μείνετε έγκυος ή να κυοφορήσετε το μωρό.8 Παρόλο που μπορεί να έχετε μια κανονική έμμηνο ρύση ίσως δεν έχετε ωορρηξία. Καθώς η νόσος του θυρεοειδούς είναι μια κοινή ενδοκρινολογική διαταραχή στις γυναίκες σε ηλικία τεκνοποιίας, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν έχετε προβλήματα να μείνετε έγκυος είναι να ελέγξετε το θυρεοειδή σας, ειδικότερα αν η υπάρχει ιστορικό της νόσου του θυρεοειδούς στην οικογένειά σας.

 

Υπερδραστήριος θυρεοειδής

Ο υπερθυρεοειδισμός είναι δέκα φορές πιο κοινός στις γυναίκες από ότι στους άντρες9 και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια γυναίκα να αντιμετωπίζει δυσκολίες όχι μόνο να μείνει έγκυος αλλά επίσης και να παραμείνει έγκυος. Αν ο θυρεοειδής αδένας αποδεσμεύει υπερβολικές ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα, τότε είστε υπερθυρεοειδική. Ο πιο κοινός λόγος για τον υπερθυρεοειδισμό στης νεαρές γυναίκες είναι η νόσος Graves, μία αυτοάνοση διαταραχή όπου τα αντισώματα επιτίθενται εσφαλμένα στο θυρεοειδή αδένα. Αυτό διεγείρει τον αδένα ώστε να υπερπαράγειθυρεοειδικές ορμόνες.6 Αν αντιμετωπίζετε μη υγιή απώλεια βάρους, αυτό μπορεί να παρεμποδίσει επίσης τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος.10

 

Υποδραστήριος θυρεοειδής

Όταν έχετε ένα οικογενειακό ιστορικό νόσου του θυρεοειδούς ή οποιασδήποτε αυτοάνοσης νόσου, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο υποθυρεοειδισμού.11 Αν ο θυρεοειδής αδένας σας παράγει πολύ λίγες θυρεοειδικές ορμόνες, η TSH αυξάνεται ώστε να διεγείρει τον θυρεοειδή αδένα σας για να καλυφτεί το κενό. Στο 4,6% των περιπτώσεων γυναικείας στειρότητας παρατηρήθηκε αυξημένη TSH.12

 

Βασικά συμπτώματα υποθυρεοειδισμού:7

• Κόπωση
• Νοητική σύγχυση
• Ελλιπής συγκέντρωση και μνήμη
• Κατάθλιψη
• Αυξημένη ευαισθησία στο κρύο
• Αύξηση βάρους
• Δυσκοιλιότητα
• Ξηρότητα δέρματος και μαλλιών
• Εύθραυστα νύχια
• Αρθραλγίες ή μυαλγίες
• Απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας
• Στυτική δυσλειτουργία
• Στειρότητα

Αν είστε υποθυρεοειδική είναι δυνατόν να έχετε σπάνια και ελαφριά έμμηνο ρύση, να μην έχετε έμμηνο κύκλο ή ακανόνιστους κύκλους εξαιτίας των προβλημάτων ωορρηξίας. Οι ανωμαλίες αυτές στην έμμηνο ρύση είναι κατά προσέγγιση τρεις φορές πιο κοινές στις υποθυρεοειδικές γυναίκες από ότι στις γυναίκες με φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς.5 Με έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή, τα επίπεδα της προλακτίνης, της ορμόνης που διεγείρει την παραγωγή μητρικού γάλακτος μετά τον τοκετό, μπορεί να αυξηθούν και να αναστείλουν την ωορρηξία.5 Ο υποθυρεοειδισμός συνδέεται επίσης με τον αυξημένο κίνδυνο της νόσου των πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), μια κατάσταση που προκαλεί κύστες στις ωοθήκες και εμποδίζει την εγκυμοσύνη.13

1- Poppe, K, Glinoer D, Tournaye H et al. Thyroid function and assisted reproduction. In: The Thyroid and Reproduction, METS Riga 2008. Georg ThiemeVerlag Stuttgart 2009; 33-38.

2- American Thyroid Association. General Information (2012) . Accessed October 2012.

3- Healy DL, Trounson AO, Andersen AN. Female infertility: causes and treatment. Lancet 1994; 343:1539–1544.

4- Meikle AW. The interrelationship between thyroid dysfunction and hypogonadism in men and boys. Thyroid 2004; 14 (Suppl 1): S17-S25.

5- Krassas GE, Poppe K, Glinoer D (2010) Thyroid function and human reproductive health. Endocr.Rev. 2010 31:702-755.

6- The American Thyroid Association (2012) Hyperthyroidism. Accessed October 2012.

7- The American Thyroid Association (2012) Hypothyroidism Brochure. http://www.thyroid.org/whatis-hypothyroidism Accessed October 2012.

8- Bercovici JP. Menstrual irregularities and thyroid diseases. Feuillets de biologie 2000; 74: 1063-1070.

9- Vanderpump MPJ, Tunbridge WMG, French JM et al. The incidence of thyroid disorders in the community: A twenty-year follow-up of the Whickham Survey. Clin Endocrinol 1995; 43: 55-69.

10- Green BB, Weiss NS, Daling JR. Risk of ovulatory infertility in relation to body weight. Fertility and Sterility 1988; 50 (5): 721-726.

11- The Hormone Foundation’s Patient Guide to the Management of Maternal Hypothyroidism Before, During, and After Pregnancy. De Groot LJ, Stagnaro-Green A, Vigersky R, The Hormone Foundation 2007. Accessed October 2012.

12- Grassi G, Balsamo A, Ansaldi C et al. Thyroid autoimmunity and infertility. GynecolEndocrinol 2001; 15: 389–396.

13- Beyond Infertility. Polycystic Ovary Syndrome (PCOS). U.S. DEPARTMENT OF HEALTH AND HUMAN SERVICES. National Institutes of Health; Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development 2008. Accessed October 2012.

14- De Groot L, Abalovich M, Alexander EK, Amino N, Barbour L et al. Management of Thyroid Dysfunction during Pregnancy and Postpartum: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J ClinEndocrinolMetab 2012; 97 (8): 2543-2565.

Με βάση μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες η βέλτιστη ηλικία αναπαραγωγής της γυναίκας είναι από τα 20 ως τα 30 έτη. Μετά αρχίζει – στην αρχή πολύ αργά – μια προοδευτική μείωση της γονιμότητας, η οποία είναι σαφέστατα εντονότερη μετά τα 40. Βάσει του νόμου, δεν μπορεί, πάντως, να εφαρμοστεί εξωσωματική γονιμοποίηση και άλλη συναφής τεχνική πέραν του 50ού έτους της ηλικίας της γυναίκας.

Σε περίπτωση μη επίτευξης εγκυμοσύνης, πόσες φορές μπορεί να επαναληφθεί η προσπάθεια; Υπάρχει κάποιο όριο;

Ακριβές όριο δεν υπάρχει, αλλά με βάση τις στατιστικές, ένα μέγιστο ποσοστό πιθανότητας εγκυμοσύνης της τάξεως του 80% επιτυγχάνεται έπειτα από περίπου τέσσερις προσπάθειες. Συνεπώς, τέσσερις-πέντε προσπάθειες είναι ένας λογικός αριθμός, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι απαγορεύεται να κάνει έξι προσπάθειες ένα ζευγάρι. Το να κάνει κάποιος περισσότερες προσπάθειες, πάντως, δεν αυξάνει τον κίνδυνο για άλλα προβλήματα, ωστόσο προκύπτουν ορισμένα θέματα ψυχικού, σωματικού και οικονομικού στρες.

Κιτρική κλομιφαίνη

Η κιτρική κλομιφαίνη αποτελεί ένα αντι-οιστρογόνο και σήμερα έχει τοποθετηθεί στους εκλεκτικούς τροποποιητές των οιστρογονικών υποδοχέων. Θεωρείται λοιπόν, τόσο οιστρογονικός αγωνιστής όσο και οιστρογονικός ανταγωνιστής, με τον ανταγωνιστή να κυριαρχεί. Η δράση της κλομιφαίνης στην υπόφυση προκαλεί βελτίωση της έκκρισης της GnRH και τελικώς της FSHη οποία είναι αναγκαία για την επαναφορά της κυκλικής λειτουργίας των ωοθηκών και την πρόκληση του μηχανισμού της ωοθυλακιορρηξίας. Αν και παρατηρείται μια ταυτόχρονη και μη επιθυμητή αύξηση των επιπέδων της LH, επέρχεται ωρίμανση ωοθυλακίων και αύξηση συνεπώς των επιπέδων της οιστραδιόλης.

Ανάλογα GnRH

Η ορμόνη GnRH παράγεται στην περιοχή του υποθαλάμου και προκαλεί την παραγωγή, αποθήκευση και έκκριση των γοναδοτρόπων ορμονών FSH και LH από την υπόφυση. Η έκκριση της GnRH γίνεται περιοδικά (κατά ώσεις) ανά μία έως τρεις ώρες, ανάλογα με τη φάση του κύκλου και ακολουθείται από έκκριση γοναδοτροπινών από την υπόφυση. Είναι γνωστό ότι η αύξηση και η αιχμή της LH προκαλεί την τελική ωρίμανση του ωαρίου και την ωοθυλακιορρηξία. Στην εξωσωματική γονιμοποίηση επιθυμούμε την κατευθυνόμενη ωοθυλακιορρηξία σε συγκεκριμένη ώρα. Η άκαιρη άνοδος της LH θα προκαλούσε ρήξη των ωοθυλακίων πριν την ωοληψία και απώλεια των ωαρίων. Ο έλεγχος της έκκρισης LH με καταστολή της είναι θεμελιώδους σημασίας και έχει μειώσει σημαντικά τα ποσοστά ακύρωσης κύκλων. Ο έλεγχος αυτός επιτυγχάνεται με τα ανάλογα της GnRH. Τα ανάλογα GnRH είναι λοιπόν φαρμακευτικά ανάλογα της ορμόνης GnRH και έχουν σκοπό να αναστείλουν την άκαιρη αιχμή έκκρισης της ορμόνης LH, η οποία προκαλεί την ωοθυλακιορρηξία. Έτσι, χρησιμοποιώντας τις ουσίες αυτές στα πρωτόκολλα των κύκλωντης εξωσωματικής γονιμοποίησης αποτρέπουμε την άκαιρη ρήξη των ωοθυλακίων νωρίτερα από την ωοληψία.

Σήμερα διαθέτουμε διάφορα συνθετικά ανάλογα της GnRH. Πρόκειται για φαρμακευτικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας που διακρίνονται, αναλόγως του τρόπου δράσης τους, σε «συναγωνιστές» (agonists) και «ανταγωνιστές» (antagonists) της ορμόνης. Ο μηχανισμός δράσης τους είναι ο εξής: τα ανάλογα είναι σχεδιασμένα ώστε να έχουν παρόμοια χημική δομή με τη φυσιολογική ορμόνη, άρα να «ταιριάζουν» και να προσδένονται με μεγάλη ταχύτητα και ισχυρή χημική συγγένεια στους ειδικούς υποδοχείς της ορμόνης στην υπόφυση. Η δράση των συναγωνιστικών αναλόγων της GnRH, είναι παρόμοια («συναγωνιστική») με τη φυσική ορμόνη. Tα συναγωνιστικά ανάλογα, στην αρχή της χορήγησής τους, αλλά και σε περίπτωση διακεκομμένης (κατά ώσεις) χορήγησής τους, προκαλούν διέγερση και αύξηση της έκκρισης των γοναδοτροπινών FSH και LH με έναν μηχανισμό «αναλαμπής» («flare up»). Αυτό συμβαίνει επειδή διεγείρουν τη σύνθεση υποδοχέων της GnRH στα γοναδοτρόπα κύτταρα της υπόφυσης. Εάν η χορήγηση των συναγωνιστικών αναλόγων παραταθεί, προκαλείται καταστολή της ωοθηκικής λειτουργίας, λόγω της ελάττωσης της έκκρισης γοναδοτροπινών. Η ελάττωση αυτή προκύπτει αφ’ ενός λόγω του παρατεταμένου χρόνου κατάληψης των υποδοχέων της GnRH από το ανάλογο και αφ’ ετέρου λόγω της ελάττωσης του αριθμού υποδοχέων της GnRH στα γοναδοτρόπα κύτταρα της υπόφυσης. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται καταστολή (down-regulation) ή απευαισθητοποίηση της υπόφυσης (pituitary desensitization). Σήμερα, στους κύκλους της εξωσωματικής γονιμοποίησης εκμεταλλευόμαστε αυτό το «παράδοξο» φαινόμενο, που οδηγεί σε ελάττωση των γοναδοτροπινών, για να επιτύχουμε καταστολή της υποφυσιακής λειτουργίας. Οι αγωνιστές χορηγούνται πριν την έναρξη αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας με τις γοναδοτροπίνες.

Η δράση των ανταγωνιστικών αναλόγων της GnRH είναι ανταγωνιστική με αυτήν της φυσικής ορμόνης. Τα «ανταγωνιστικά» ανάλογα συνδέονται με τον υποδοχέα και προκαλούν καταστολή από την αρχή της χορήγησής τους, λόγω κατάληψης (και όχι μείωσης του αριθμού) των υποδοχέων της GnRH. Επομένως, έχουν ως συνέπεια την ελάττωση της παραγωγής των γοναδοτροπινών FSH και LH. Η καταστολή της υποφυσιακής λειτουργίας επιτυγχάνεται σε ελάχιστο χρόνο (σχεδόν αμέσως) μετά τη χορήγησή τους. Οι ανταγωνιστές χορηγούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με γοναδοτροπίνες στον τρέχοντα κύκλο. Η μεγάλη καινοτομία των ανταγωνιστών είναι ότι η χορήγησή τους, έστω και για λίγες μόνον ημέρες πριν την ωοθυλακιορρηξία, προκαλεί άμεση καταστολή της υποφυσιακής λειτουργίας, με αποτέλεσμα την κατάργηση της εκκριτικής αιχμής της LH.

Υποφυσιακές Γοναδοτροπίνες

Ως γνωστόν οι υποφυσιακές ορμόνες FSH και LH ονομάζονται γοναδοτροπίνες διότι δρουν στις γονάδες (όρχεις-ωοθήκες) και προάγουν τη λειτουργία τους. Σήμερα διαθέτουμε συνθετικές και φαρμακευτικά παραγόμενες υποφυσιακές γοναδοτροπίνες που χορηγούνται με σκοπό την ανάπτυξη και την ωρίμανση πολλών ωοθυλακίων. Τα φάρμακα πουκυκλοφορούν ανήκουν σε δύοκατηγορίες: τις ανασυνδυασμένες γοναδοτροπίνες και τις γοναδοτροπίνες των ούρων. Οι ορμόνες αυτές χορηγούνται με ένεση.

Τα φάρμακα αυτά κυκλοφορούν:

• σε μορφή έτοιμου ενέσιμου διαλύματος
• σε μορφή σκόνης που αναμιγνύεται με ειδικό διαλύτη για να παραχθεί ενέσιμο διάλυμα
• σε προγεμισμένο φυσίγγιο ή σύριγγα υπό μορφή πένας.

Η συσκευή πένας είναι βαθμονομημένη σε μονάδες, έτσι ώστε η γυναίκα να μπορεί μόνη της να χορηγήσει το σκεύασμα υποδορίως στον εαυτό τηςμε ακρίβεια και ασφάλεια. Σήμερα οι ανασυδυασμένες γοναδοτροπίνες κυκλοφορούν ευρέως με τη γενική ονομασία «ανασυνδυασμένη (recombinant) FSH». Η χημική καθαρότητα των σκευασμάτων επιτρέπει την υποδόρια χορήγησή τους, αλλά τα φάρμακα είναι δυνατόν να χορηγηθούν και ενδομυϊκώς. Ο τρόπος χορήγησης δεν επηρεάζει τη βιολογική δράση τους. Επίσης κυκλοφορεί, ως προϊόν της ίδιας τεχνολογίας, η γοναδοτροπίνη (LH).

Αμφότερες είναι φάρμακα παλαιάς τεχνολογίας. Επί πολλές δεκαετίες, οι γοναδοτροπίνες που χρησίμευαν στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προέρχονταν από ούρα μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Σήμερα, κυκλοφορούν ακόμη εμμηνοπαυσιακές γοναδοτροπίνες για ενδομυϊκή ή υποδόρια χορήγηση.

Χοριακή γοναδοτροπίνη

Η χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG, human chorionic gonadotropin) είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται φυσιολογικά κατά την ανάπτυξη του πλακούντα. Η μέτρησή της χρησιμεύει για την ανίχνευση της αρχόμενης εγκυμοσύνης. Ωστόσο, μια περιοχή του μορίου της hCG έχει μεγάλη ομοιότητα με το μόριο της LH και επομένως είναι δυνατόν να προσδεθεί στους υποδοχείς της και να μιμηθεί τη δράση της. Κατά συνέπεια, η χορήγηση της hCG, σε μία εφ’ άπαξ ισχυρή δόση, «παραπλανά» την ωοθήκη και προκαλεί την ωοθυλακιορρηξία μετά από 34-36 ώρες περίπου (υπενθυμίζουμε ότι το φυσιολογικό ορμονικό σήμα της ωοθυλακιορρηξίας στον οργανισμό είναι η LH, η οποία εκκρίνεται σε μία απότομη αιχμή όταν τα επίπεδα οιστραδιόλης υπερβούν έναν ουδό).

Κατά συνέπεια, η χοριακή γοναδοτροπίνηαποτελεί το τελευταίο ενέσιμο φάρμακο της θεραπείας. Χορηγείται σε συγκεκριμένη ώρα (περίπου 34-36 ώρες πριν την ωοληψία), εφ’ άπαξ, όταν κριθεί ότι η ωρίμανση των ωοθυλακίων είναι ικανοποιητική για να ακολουθήσει η ωοληψία.

Η hCG είναι διαθέσιμη σε φαρμακευτική μορφή για ενδομυϊκή και υποδόρια χορήγηση. Τα τελευταία χρόνια παρασκευάζεται γενετικώς η ανασυνδυασμένη χοριακή γοναδοτροπίνη (rhCG). To σκεύασμα είναι διαθέσιμο σε φαρμακευτική μορφή για υποδόρια ένεση λόγω της χημικής καθαρότητάς του.

Προγεστερόνη

Με τα σκευάσματα αυτά προετοιμάζεται το περιβάλλον της μήτρας για να υποδεχτεί το έμβρυο και υποστηρίζεται ορμονικά η ωχρινική φάση του κύκλου. Χορηγείται στην ασθενή μετά την ωοληψία και συνεχίζει να λαμβάνεται και μετά την εμβρυομεταφορά μέχρι την πραγματοποίηση του τεστ εγκυμοσύνης (15 ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά.) Η ορμόνη κυκλοφορεί είτε σε μορφή κολπικής κρέμας είτε σε χάπια. Τα χάπια αυτά λαμβάνονται κανονικά από το στόμα, αλλά μπορούν επίσης να τοποθετηθούν και στον κόλπο (σαν να ήταν κολπικά υπόθετα), ή να χορηγηθούν συνδυαστικά από το στόμα και από τον κόλπο. Η τοπική απορρόφηση της προγεστερόνης από τον κόλπο είναι υψηλή και αποτελεί τη συνήθη οδό χορήγησης λόγω της εύκολης χρήσης και της υψηλής αποτελεσματικότητας. Εάν το τεστ κύησης αποβεί αρνητικό διακόπτεται η λήψη του φαρμάκου.

Πρόκληση πολλαπλής Ωοθηκικής Διέγερσης

Σε περιπτώσεις γυναικών που δεν παρουσιάζουν φυσιολογική ωορρηξία ή σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας μπορεί να πραγματοποιηθεί πρόκληση πολλαπλής ωοθηκικής διέγερσης με τη χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων. Σκοπός είναι να διεγερθούν οι ωοθήκες και να παράγουν μεγαλύτερο αριθμό ώριμων ωαρίων διαθέσιμων προς γονιμοποίηση, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα σύλληψης ανά κύκλο. Η φαρμακευτική αγωγή εξατομικεύεται ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι: · Κιτρική κλομιφαίνη (Clomiphene Citrate) · Γοναδοτροπίνες (FSHκαι LH): υπό τη μορφή υπόδόριων ενέσεων

Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμακευτικής θεραπείας

Οι επιπλοκές της ωοθηκικής διέγερσης των ωοθηκών περιλαμβάνουν τα ειδικά συμπτώματα και ανεπιθύμητες ενέργειες σχετιζόμενα με το εκάστοτε φαρμακευτικό σκεύασμα και τις επιπλοκές από την υπερδιέγερση των ωοθηκών όπως είναι η πολύδυμη κύηση, το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Κιτρική κλομιφαίνη

Η κιτρική κλομιφαίνη προκαλεί το μηχανισμό της ωοθυλακικής ανάπτυξης ενεργοποιώντας την ενδογενή έκκριση γοναδοτροπινών. Η ουσία αυτή μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση των ωοθηκών και κατά τη διάρκεια της θεραπείας πολλές γυναίκες αναφέρουν αυξημένη ευαισθησία των μαστών και αίσθημα μετεωρισμού. Το σύνδρομο της υπερδιέγερσης των ωοθηκών μπορεί να παρατηρηθεί πολύ σπάνια κατά τη διάρκεια της θεραπείας στην ελαφριά του μορφή. Σε μερικές περιπτώσεις είναι επίσης δυνατόν να δημιουργηθούν ωοθηκικές κύστεις οι οποίες συνήθως υποχωρούν αυτόματα. Ο κίνδυνος της πολλαπλής εγκυμοσύνης με τη λήψη αυτού του φαρμάκου είναι αυξημένος ωστόσο όμως με την προσεκτική υπερηχογραφική παρακολούθηση σε κάθε κύκλο μπορεί να περιοριστεί.Τέλος, λόγω της αντιοιστρογονικής της δράσης η κιτρική κλομιφαίνη μπορεί να προκαλέσειεξάψεις και επεισόδια νυκτερινού ιδρώτα, ενώ ορισμένες γυναίκες έχουν αναφέρειτριχόπτωση.

Ανάλογα GnRH

Οι GnRH αγωνιστές αρχικά ενεργοποιούν την έκκριση των γοναδοτροπινών ενώ στη συνέχειαη υπόφυση απευαισθητοποιείται στη δάση τους και παρατηρείται ένα είδοςυπογοναδοτροπικού υπογοναδισμού.Τα ανάλογα χορηγούνται υποδορίως και ορισμένες φορές μπορεί να προκαλέσουν τοπικές αντιδράσεις/ παρενέργειες στο σημείο της ένεσης. Ωστόσο ορισμένα από τα ανάλογα μπορούν να χορηγηθούν και με τη μορφή ρινικών εισπνοών και απορροφούνται από τορινικό βλεννογόνο . Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να προκαλέσουν τοπικό ερεθισμό, ρινική συμφόρηση και αλλεργικές αντιδράσεις. Στην αρχική φάση της χορήγησής τους κατά τη διάρκεια της οποίας ενεργοποιούν τηνέκκριση των ενδογενών γοναδοτροπινών είναι δυνατόν να προκαλέσουν αύξηση τουμεγέθους ήδη υπάρχοντων ωοθηκικών κύστεων. Γι ‘ αυτό το λόγο, πριν από την έναρξη τηςωοθηκικής διέγερσης με γοναδοτροπίνες ενώ η ασθενής συνεχίζει να λαμβάνει ακόμα τα ανάλογα GnRH πραγματοποιείται πάντα υπερηχογράφημα ελέγχου για διερεύνηση παρουσίας ωοθηκικών κύστεων.

Πολύδυμη κύηση

Η πολύδυμη κύηση μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα της θεραπείας είτε με κιτρική κλομιφαίνη είτε με γοναδοτροπίνες. Οι πολύδυμες κυήσεις θεωρούνται κυήσεις υψηλού κινδύνου καθώς μπορεί να προκαλέσουν επιλοκές τόσο στη μητέρα όσο και στο κύημα. Περίπου ένα 30% των διδύμων κυήσεωνυποστρέφουν αυτόματα σε μονήρεις κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου. Άλλες συνήθειςεπιπλοκές που επηρεάζουν την περιγενητική νοσηρότητα και θνητότητα περιλαμβάνουν τονπρόωρο τοκετό, την προεκλαμψία, την καθυστέρηση της ενδομήτριας ανάπτυξης και τις ανώμαλες αιμορραγίες.

Σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών (OHSS)

Το σύνδρομο αυτό αποτελεί μία ιατρογενή επιπλοκή ορισμένων θεραπειών υπογονιμότητος η οποία χαρακτηρίζεται από διόγκωση των ωοθηκών, συσσώρευση υγρού, απώλεια ενδοαγγειακού όγκου και αιμοσυμπύκνωση. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται μετά από τη χορήγηση της hCG.

Παράγοντες κινδύνου για τη εμφάνιση του συνδρόμου:

• Προηγούμενη εμφάνιση OHSS
• Πολυκυστικές ωοθήκες (PCO)/ Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ( PCOS)
• Νεαρή ηλικία < ή = 35 ετών
• Χαμηλό BMI
• Πολλαπλά ωοθυλάκια
• Κύκλος με χρήση αγωνιστών GnRH
• Υψηλά επίπεδα οιστραδιόλης
• Χορήγηση Hcg
• Εγκυμοσύνη

Η πιθανότητα ανάπτυξης του Συνδρόμου αυτού είναι 0.5-1.5%, δε μπορεί να προβλεφθεί πάντα και στις βαριές περιπτώσεις του συνδρόμου η ασθενής ενδέχεται να χρειαστεί να νοσηλευτεί στο Νοσοκομείο. Κατά τη διάρκεια του διαστήματος της νοσηλείας της, η ασθενής παρακολουθείται καθημερινά από τους εφημερεύοντες ιατρούς της κλινικής οι οποίοι είναι σε διαρκή και άμεση επικοινωνία με τους ιατρούς και το υπόλοιπο εξειδικευμένο προσωπικό της Μονάδας.

 

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΩΟΛΗΨΙΑ

Η ωοληψία είναι γενικά μια πολύ καλά ανεκτή διαδικασία και μάλιστα σχεδόν εντελώς ανώδυνη, γιατί γίνεται μια «μέθη», δηλαδή με ήπια ενδοφλέβια νάρκωση έτσι ώστε η ασθενής να μην αισθάνεται καθόλου πόνο. Το προσωπικό της Μονάδος μας ενημερώνει πάντα αναλυτικά το ζευγάρι για τις πιθανές επιπλοκές της διαδικασίας όπως:
Την εμφάνιση αιμορραγίας που μπορεί να προέρχεται από αγγεία του κόλπου, της μήτρας, της ωοθήκης ή άλλων ενδοκοιλιακών οργάνων. Σε ένα ποσοστό 0.04- 0.08% μπορεί να είναι σοβαρή και να χρειαστεί αντιμετώπιση με χειρουργική επέμβαση ή άλλα με μέτρα.
Την ανάπτυξη φλεγμονής που μπορεί να εκδηλωθεί με πόνο, πυρετό και να χρειαστεί ειδική θεραπεία και νοσοκομειακή νοσηλεία (σπάνια).
Την τρώση ενδοκοιλαικών οργάνων όπως της μήτρας, του εντέρου, της ουροδόχου κύστεως (σπάνια)>
Τους πιθανούς κινδύνους της αναισθησίας (σπάνια)
Τον κίνδυνο ανάπτυξης του Συνδρόμου Υπερδιέγερσης των ωοθηκών ως επιπλοκή της φαρμακευτικής ωοθηκικής διέγερσης.